›
Waar een weg wordt aangelegd of verbreed, verandert het landschap. Wat komt er bij kijken om een landschap in stand te houden of zelfs te verbeteren? Erik van Langen, adviseur Natuur en Landschap bij Rijkswaterstaat, vertelt hoe dit gaat bij de A1/A6.
Wensenlijstje
‘Jaren voordat er een schop in de grond gaat, denken we al na over wat er in een gebied moet gebeuren’, vertelt Erik van Langen. ‘We gaan dan met betrokkenen uit de omgeving om de tafel om te horen wat iedereen belangrijk vindt. Voor de A1/A6 zijn dat bijvoorbeeld Dienst Landelijk Gebied, gemeentes Diemen en Muiden en het Projectbureau voor de Hollandse Waterlinie. Gezamenlijk maken we een lijst van eisen die we meegeven aan een ingenieursbureau. Dat bureau maakt vervolgens een landschapsplan. Dat landschapsplan voegen we bij het Tracébesluit.’
Uitzicht of juist begroeid?
Zo’n landschapsplan geeft op hoofdlijnen weer wat de bedoeling is. Bijvoorbeeld of het landschap open moet blijven zodat je goed zicht hebt op cultuurhistorische bouwwerken, zoals in het geval van Muiden. Of dat het juist een snelweglandschap met veel begroeiing moet worden, bijvoorbeeld in de vorm van wegbegeleidende bomenrijen. En krijgt het gebied recreatieve of vooral juist ecologische functies?
De weg valt weg
Zodra het Tracébesluit voor de weguitbreiding er is, maakt de aannemer een concreter plan: een landschapsinrichtingsplan. Erik van Langen: ‘Dat document beschrijft precies en verbeeldt met plaatjes hoe de aannemer de nieuwe of verbrede weg in het landschap inpast. Want het oog wil natuurlijk ook wat. Neem het aquaduct: doordat de A1 daar straks verdiept is en onder de Vecht doorgaat in plaats van eroverheen, valt de weg mooi weg.’
Uiterwaarden met riet
‘En door de verlegging van de A1 komt er ten westen van de Vecht een groot gebied van 40 hectare vrij dat we inrichten als natuur. Het wordt moerasachtig, een soort uiterwaarden van de Vecht met riet. Aan de oostkant, ten zuiden van de A1, verleggen we het uiterwaardenkanaal. Ook daar komt ruimte voor natuur.’
Ecopassages
‘De ecopassage bij knooppunt Muiderberg die we gaan aanleggen, is een tweede belangrijke voorziening voor dieren die van het ene naar het andere gebied moeten kunnen oversteken. Provincie Noord-Holland, Dienst Landelijk gebied, Vereniging Natuurmonumenten en de gebiedscommissie voor de Vechtstreek hebben zich hier ook hard voor gemaakt.’
Meer asfalt en meer natuur?
‘Al met al houden we dus rekening met het type landschap dat nodig is voor mens en dier én komt er meer natuur bij. Hoe dat kan als we tegelijkertijd wegen verbreden of extra wegen aanleggen? Door een wegverlegging ontstaat bijvoorbeeld een stuk onbereikbare landbouwgrond dat dan een nieuwe bestemming krijgt. Door grond aan te kopen en er, met ieders instemming, nieuwe natuur van te maken. Het is in Nederland woekeren met de ruimte, maar samen kunnen we mooie dingen tot stand brengen.’
