›
Gedurende de zomer van 2024 is de A9 tussen Badhoevedorp en Holendrecht (A9BAHO) twee weekenden afgesloten geweest en ook in oktober en november staan afsluitingen op de A9BAHO gepland. Daarnaast zijn ook snelwegen rondom Amsterdam regelmatig dicht zoals de Tweede Coentunnel (A10 West) en de Zeeburgerbruggen (A10 Oost) voor onderhoud, rondom Zuidasdok en de A10 Noord vanwege het vervangen van geluidsschermen. Om al die werkzaamheden snel en veilig uit te kunnen voeren, moeten we soms rijbanen sluiten. Achter de schermen maken verkeersmanagers met de grootst mogelijke precisie planningen om de bijkomende hinder zo veel mogelijk te beperken.
Douwe de Vries is zo’n verkeersmanager bij Rijkswaterstaat. Samen met collega’s plant hij werkzaamheden vaak meerdere jaren vooruit. ‘We weten wanneer welke trajecten aan vervanging toe zijn. Asfalt gaat bijvoorbeeld maar 10 tot 15 jaar mee. Het wordt complexer als er onverwachte werkzaamheden tussendoor komen. Soms slijten drukke trajecten sneller dan verwacht. Dan zijn herstelwerkzaamheden nodig.’
Soms stelt Rijkswaterstaat werkzaamheden ook uit, bijvoorbeeld als ze erg veel hinder veroorzaken. Maar op een gegeven moment zijn ze toch aan de beurt, om grotere problemen te voorkomen. De Vries: ‘Dit is nu het geval met de Zeeburgerbruggen. Daar zijn de voegen einde levensduur en moeten nu vervangen worden.’
Rijkswaterstaat werkt bovendien aan de grootste onderhoudsopgave ooit; een groot deel van de infrastructuur wordt gerenoveerd of vervangen. Dit komt doordat veel wegen, bruggen en tunnels in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw zijn gebouwd en nu echt toe zijn aan een opknapbeurt. Dat betekent dat er ook komende jaren de nodige werkzaamheden in deze regio plaatsvinden.
Samenwerken met gemeenten en provincies
‘We kijken heel nauwkeurig hoe we de overlast die dit veroorzaakt het beste kunnen managen, zodat weggebruikers er zo weinig mogelijk last van hebben’, legt De Vries uit. ‘Welke werkzaamheden kunnen we combineren? Welke trajecten sluiten op elkaar aan? Maar ook: Hoe kunnen gemeenten of provincies met hún werkzaamheden hierop aansluiten? We stemmen onze werkzaamheden lang van tevoren af met die partijen om alles zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Ook aannemers denken vaak mee. Toch kunnen we ondanks al die afstemmingen niet voorkomen dat er overlast is op de weg.’
Werk met werk maken
Waar wegen worden afgesloten, is het bij de toe- en afritten vaak rustiger. En daarmee een geschikt moment voor werkzaamheden aan omliggende wegen. De Vries: ‘Daarom werken we deze zomer ook in de Zeeburgertunnel, omdat de weg daar al dicht is. We asfalteren, vervangen de camera’s en herstellen de vluchtweg. Zo hoeft de tunnel niet op een ander moment dicht. Dit werk is dan voorlopig weer klaar. We noemen dit ook wel ‘werk met werk maken’’.
30 procent minder verkeer in zomerperiode
Het aanbrengen van de brandwerende platen in de Coentunnel stond voor dit jaar al op de planning, net als de werkzaamheden op de A9BAHO. De Zeeburgerbruggen kwamen daar later bij vanwege urgentie. ‘We weten dat dit soort combinaties drukte kunnen veroorzaken’, zegt De Vries, ‘maar door die projecten tijdens de zomermaanden in te plannen – wanneer er 30 procent minder verkeer is – heeft de weggebruiker er minder last van. Als we de projecten na elkaar zouden uitvoeren, zouden we wel 14 weken overlast hebben in plaats van 7. En daar zouden we dan ook nog eens 6 weken werkzaamheden in de Zeeburgertunnel bij op moeten tellen. Het grootste deel van die periode valt dan bovendien buiten de vakantieweken wanneer het weer veel drukker is op de weg.’
Extra capaciteit
Naast dat we alles zo goed mogelijk proberen te plannen, neemt Rijkswaterstaat waar mogelijk maatregelen om extra capaciteit te creëren op de weg. Zo is de wisselbaan van de 2e Coentunnel nu dicht vanwege werkzaamheden. Door in de andere tunnelbuis nu rijstroken in te zetten die normaal gesloten zijn, hebben weggebruikers daar de hele dag 4 rijstroken tot hun beschikking. Zodoende kunnen we deze zomer verkeer van noord naar zuid en vice versa dat niet over de Zeeburgerbruggen kan, toch door die Coentunnel begeleiden.
Normale door-de-weekse dag
Ook kunnen De Vries en collega’s met speciale rekenprogramma’s redelijk nauwkeurig uitrekenen hoe groot de te verwachten hinder is tijdens de werkzaamheden. De Vries: ‘Voor deze zomerwerkzaamheden zijn we uitgegaan van 30 tot 60 minuten vertraging. Dat is enigszins te vergelijken met een normale door-de-weekse dag op dit traject. Op veel momenten op de dag kun je hier dan ook gewoon doorrijden; het staat niet continu vast.
Verbindingsweg A8 richting A10 gesloten
Tijdens de werkzaamheden is de verbindingsweg van de A8 naar A10 Noord gesloten; de route die ongeveer de helft van al het verkeer van de A8 richting Amersfoort (A1) en richting Utrecht (A2) neemt. Een sluiting met veel impact, realiseert ook De Vries zich. Want het is daardoor aanzienlijk drukker op de A7 en de A8. ‘We weten echter uit ervaring dat 30 tot 40 procent van de weggebruikers gewoon doorrijdt als we alleen met borden werken. In dit geval zou al dat verkeer in IJburg eindigen. Of op sluipwegen dwars door de stad en Amsterdam Noord. Maar die zijn zeker niet sneller. Sterker: op die routes lopen reistijden aanzienlijk op en files hebben veel meer impact omdat ze door woonwijken gaan. Daar staat de veiligheid en de leefbaarheid dan onder druk. Door al het verkeer richting de Coentunnel te leiden, voorkom je dat soort situaties.’
Voorzorgsmaatregelen
Op bepaalde delen van de ring is het echter wel drukker en ook bij incidenten kan de vertraging oplopen. En de laatste week van de werkzaamheden valt samen met de eerste schoolweek. ‘Dan verwachten we sowieso meer hinder’, weet De Vries. Voor al die gevallen treft Rijkswaterstaat de nodige voorzorgsmaatregelen. Zo staan er voortdurend bergers standby bij de Coentunnel, houden we navigatie-aanbieders op de hoogte en biedt Rijkswaterstaat reisadvies aan via Ask&Go. Om het leed te verzachten én om de mensen uit de auto te krijgen, biedt Rijkswaterstaat weggebruikers in een deel van Noord Amsterdam en IJburg de hele zomer korting aan op deelscooters, deelfietsen of e-bikes.
Daar komt bij dat mensen gewoontedieren zijn: meestal moeten ze een dag of 3 hun weg vinden, maar daarna nemen ze zelf maatregelen. ‘We zien hinder vaak na een dag of 3 afnemen’, weet De Vries.
‘We begrijpen dat al die hinder vervelend is, maar om iedereen op de weg te houden, móeten we deze werkzaamheden uitvoeren’, legt De Vries uit. ‘Weggebruikers kunnen zelf bijdragen door te carpoolen, de spits te mijden of door wat vaker thuis te werken. Op die manier kunnen we samen onze wegen ook op de lange termijn goed begaanbaar en bereikbaar houden.’
Vooruitblik onderhoud komende jaren
Vanwege de grote onderhoudsopgave blijft het de komende jaren druk met werkzaamheden. ‘We plannen zoveel mogelijk in vakantieperiodes, maar we ontkomen er niet aan om ook buiten de vakanties te werken. Waar mogelijk plannen we werk in tijdens relatief rustige maanden, zoals mei en juni. Donkere en natte dagen in het najaar of in de winter, wanneer de wegen het drukst zijn, proberen we te mijden. We zetten altijd voorzorgsmaatregelen in en we blijven afstemmen met al onze stakeholders.’
