Ruimte voor water: waarom is watercompensatie nodig?

Ruimte voor water: waarom is watercompensatie nodig?
Ferry Balk
Adviseur omgevingsmanagement bij Rijkswaterstaat

Met het wegenprogramma SAA komt er tussen Schiphol, Amsterdam en Almere heel wat extra asfalt bij. Dat betekent dat er minder grondoppervlak overblijft voor het opnemen van regenwater. Hierdoor krijgen bestaande watergangen, zoals sloten en vaarten meer water te verwerken en dat kan leiden tot wateroverlast in de omgeving. Om dat te voorkomen, compenseren we asfalt met nieuw wateroppervlak in de omgeving. Ferry Balk, adviseur omgevingsmanagement bij Rijkswaterstaat, legt uit hoe dat werkt.

Afvoer van regenwater door sloten en vaarten

“Op oppervlakken zonder bestrating, asfalt of gebouwen kan regenwater langzaam in de bodem zakken en geleidelijk het netwerk van sloten en vaarten bereiken, legt Balk uit. “Valt regen op daken of op een verharde ondergrond, dan wordt het water via riolen meestal rechtstreeks afgevoerd naar sloten en vaarten. En dat gaat veel sneller dan via de bodem.” Een waterafvoersysteem moet daarom voldoende capaciteit hebben en dat vraagt om een nauwkeurige berekening. Balk: “Klopt de berekening niet, dan stijgt het waterpeil van de wegsloten bij regenval veel te snel, met kans op wateroverlast in de omgeving.”

 

Watercompensatie Weespertrekvaart

Watercompensatie in de Weespertrekvaart

 

Afspraken met waterbeheerders

Voordat we aan de slag gingen met de weguitbreiding SAA was het systeem van de waterafvoer in de regio in evenwicht. Door extra asfalt neer te leggen, verstoren we dat evenwicht. Daarom moeten we elke vierkante meter verharding compenseren met extra wateroppervlak in de directe omgeving. “Hoeveel water precies, dat berekenen we van te voren”, vertelt Balk. “Ook maken we vooraf afspraken met waterbeheerders in de regio”, vertelt Balk. “Bijvoorbeeld over hoeveelheden en locaties. Voor een groot deel van het SAA-traject in en rondom Amsterdam is Waternet de Waterbeheerder. Deze organisatie is onder meer verantwoordelijk voor de waterkwantiteit en het waterpeil en heeft dus een stem in de watercompensatie.”

 

Watercompensatie aansluiting Science Park

Watercompensatie bij aansluiting Science Park

Watercompensatie zuidkant A1

Watercompensatie zuidkant A1

 

Grotere capaciteit

“Bij wegverbredingen moet een percentage van het oppervlak terugkomen als watercompensatie”, vertelt Balk. “Daarvoor vergroten we meestal aanwezige watergangen, zoals sloten en vijvers, zodat die meer capaciteit hebben. Soms doen we dat op dezelfde plek waar gemeenten ook hun bebouwingen compenseren met water. Ook zij moeten namelijk voldoen aan de regels voor watercompensatie. De Gemeente Ouder Amstel doet dat bijvoorbeeld bij de S111, Johannes Blookerweg. In overleg hebben we elk in een deel van het aanwezige water gegraven voor watercompensatie. Het extra asfalt op de A10-Oost compenseren we in de Venserpolder, Watergraafsmeer, Diemerpolder, Overdiemerpolder en Weespertrekvaart.”

 

Meer weten over waterbeheer in Nederland? Bekijk deze video’s van de Unie van Waterschappen: