›
‘De bouwwerken in de A1/A6 ontwierpen we zo dat zowel voor de automobilist als vanuit de omgeving een rustig beeld ontstaat, waarin het landschap overheerst’, vertelt Michel Heesen van architectenbureau Zwarts & Jansma. In een serie verhalen vertelt hij over de uitgangspunten in het ontwerp van de nieuwe viaducten, fietstunnels, bruggen en knooppunten in de A1/A6. In deze achtste aflevering vertelt hij over het aquaduct Vechtzicht bij Muiden.
Breedste aquaduct van Europa
Bij Muiden kruist de verbrede A1 de Vecht. Hier wordt het breedste aquaduct van Europa gebouwd: een constructie van 200 bij 65 meter over de snelweg met 12 rijstroken. “We trekken de hele Vecht over de A1, dus niet alleen het water, maar ook de oevers, de dijkjes erlangs, 2 lokale wegen en het landschap daartussen”, vertelt Heesen. “Het naar de overzijde brengen van een rivier inclusief het oeverlandschap maakt dit aquaduct bijzonder.”
Snelweg A1 richting Naarden en Amersfoort. Op de achtergrond de Spieringbrug en Muiden.
Genieten van het uitzicht
In het ontwerp is rekening gehouden met zowel de beleving vanuit het landschap als vanaf de A1. Heesen: “Vanuit de snelweg hebben we de ervaring van deze bijzondere kruising versterkt door de geluidsschermen van het aquaduct af te laten buigen vanaf een paar honderd meter ervoor. Dit voorkomt dat je tussen twee kaarsrechte en metershoge schermen, als een soort oogkleppen, op het aquaduct af rijdt. Door de schermen te laten wijken zie je straks vanaf de A1 nog de zeilboten op het aquaduct af varen. Om dezelfde reden zijn de matrixborden voor filewaarschuwing in de rand van het aquaduct verwerkt. Een afzonderlijke stalen constructie zou het zicht op de boten verstoren.”
Contouren van de Vecht herkenbaar in het plafond
“Als je straks het aquaduct in rijdt, ervaar je dat dit niet een gewoon viaduct is”, vervolgt Heesen. “De lijn van het plafond volgt de contour van het landschap erboven. Je ziet aan de vorm van het plafond precies waar de Vecht ligt. De beleving van die vorm hebben we versterkt door een kleurverschil te maken tussen een licht plafond en een donkere muur. Op de ontmoeting van plafond en wand komt een doorlopende lichtlijn. Het licht volgt dus de contouren van het landschap.”
Schets van het aquaduct Muiden: beeld vanaf de weg.
Een interieur zonder lelijke kabels en leidingen
Vaak worden volgens Heesen bij dergelijke bouwwerken achteraf nog allerlei installaties gemonteerd. Iets wat hij zonde vindt voor het ontwerp. “Blusleidingen, kabelgoten en camerasystemen kunnen het beeld aardig verpesten. In een woning vinden we het heel normaal dat de stopcontacten niet op de muur zitten maar erin, dat kabels en leidingen zijn weggewerkt en de meterkast niet midden in de woonkamer staat. In een civieltechnisch ontwerp is dat allemaal niet vanzelfsprekend. In dit project is al in de ontwerpfase rekening gehouden met installaties.”
Strak interieur
De verlichting bestaat uit 1 doorgaande lijn in de wanden in combinatie met verlichting die uit het zicht is gehangen tussen de ondersteunende kolommen. Kabels en leidingen zijn onzichtbaar weggewerkt. “Het is voor ons geslaagd als het aquaduct er mede dankzij deze nette afwerking volgens de weggebruiker er vanzelfsprekend uitziet. De crux van het ontwerp zit dus in dat wat overbodig is gemaakt of aan het zicht is onttrokken. Als je straks onder het aquaduct rijdt, zal het misschien weinig mensen opvallen, maar allerlei zaken waarin we in Nederland goed zijn, komen hier samen in 1 kruispunt: landschap, waterbeheer, wegenbouw, ingenieurskunst en architectuur.”
Verder in deze serie verhalen:
1. Introductie op traject A1/A6: ‘De ontwerpen dragen bij aan een rustig beeld’
2. Knooppunt Muiderberg en spoorbrug: ‘We helpen automobilisten met kiezen’
3. Fietstunnels kruisen de snelweg : ‘Lichte fietsroutes, die passen in de omgeving’
4. Ruim 30 viaducten : ‘De verschillende viaducten vormen samen één familie’
5. Tweede Hollandse Brug: ‘Moderne versie van de bestaande Hollandse Brug’
6. Knooppunt Diemen Oostzijde: ‘Een betonnen tafel met een laken van asfalt’
7. Brug over het Amsterdam-Rijnkanaal: ‘Nieuwe brug is ondergeschikt gemaakt’
8. Aquaduct Muiden: ‘Aquaduct Vechtzicht respecteert het uitzicht op omgeving’
