›
‘De bouwwerken in de A1/A6 ontwierpen we zo dat er voor de automobilist en de omgeving een rustig beeld is. Het landschap overheerst’, vertelt Michel Heesen van architectenbureau Zwarts & Jansma. In een serie verhalen vertelt hij over de uitgangspunten in het ontwerp van de nieuwe viaducten, fietstunnels, bruggen en knooppunten in de A1/A6. In aflevering 4: viaducten.
Grote familie
Tussen Diemen en Almere Haven komen zo’n 30 nieuwe viaducten. ‘De viaducten zijn ontworpen als 1 familie met een duidelijke verwantschap’, vertelt Heesen. ‘Het is net als bij neefjes en nichtjes: ze zijn allemaal net een tikje anders, maar je ziet goed dat ze bij elkaar horen. Het doel hiervan is dat je niet binnen een traject van een kwartier reizen 30 totaal verschillende beelden op je netvlies krijgt. Wanneer het wegbeeld rustig is, kun je als automobilist beter ontspannen en genieten van de omgeving.’
Gebogen randen in een ijsblauwe kleur
‘De opvallendste familiekenmerken van de viaducten zijn de dekranden en de afgeronde ondersteuningen’, vertelt Heesen. ‘De dekken zijn aan de rand afgeschuind, waardoor de constructie van het viaduct minder dik lijkt. De lijn van de afschuining loopt door in de gebogen randelementen gemaakt van composiet. Dat is een combinatie van kunststof en vezels, hetzelfde materiaal waarvan bijvoorbeeld kano’s en snowboards worden gemaakt.
De dekranden en de afgeronde ondersteuningen zijn goed te zien bij viaduct Land voor Zand.
Kameleon
‘Het composiet is een oersterk materiaal dat er fris blijft uitzien’, gaat Heesen verder. ‘De kleur is ijswit, een mix van wit met een vleugje blauw. Het is een kleur die lijkt mee te veranderen met het weer: soms valt het viaduct weg tegen de lucht, soms licht deze juist op.’ In de randelementen is bovendien de naam van het viaduct uitgefreesd en hangen aan de rand van enkele viaducten de matrixborden voor filewaarschuwing. ‘Door die borden aan het viaduct te hangen, konden we voorkomen dat vlak voor het viaduct nog eens een snelwegportaal zou komen met matrixborden. Iets wat je niet hoeft te bouwen maakt het wegbeeld ook rustiger.’
Griekse zuilenrij als ondersteuning
‘Ik hoorde laatst iemand zeggen dat de ondersteuningen van de viaducten wel wat weg hebben van een Griekse zuilenrij’, vertelt Heesen. ‘Een rij ronde kolommen met daarop een betonnen balk. We kozen daarvoor omdat de aannemer op zo’n ondersteuning in 1 nacht een betondek kan bouwen dat bestaat uit losse betonbalken. Het is eigenlijk alsof je een houten vloer bouwt: een flinke balk, met daarbovenop de planken. Dankzij deze bouwwijze kan het verkeer de volgende ochtend weer doorrijden.’
Viaduct Kooilust bij knooppunt Muiderberg in aanbouw.
Doorsnijding van de aarde in terracotta
Een bijzonder viaduct is het terracotta gekleurde Zinnigveld. Sinds september 2015 rijdt daar al verkeer onderdoor. Bovendien is dit het eerste stukje nieuwe A1 dat open is. ‘Bij de meeste viaducten in dit project ligt aan de zijkant een schuin talud bestraat met keien. Soms ontbreekt de ruimte ervoor zoals bij dit viaduct. Daarom is een grondkerende wand geplaatst. Deze wand hebben we ontworpen als een doorsnijding van de grond. Het lijkt nu alsof je een scherp mes in de grond zet en daarna van de zijkant tegen een plak aarde aankijkt. De kenmerkende terracotta kleur is speciaal gemixt met zwart pigment zodat het beton lijkt op natuursteen.’
Viaduct Zinnigveld, de onderdoorgang is open vanaf 7 september 2015.
Verder in deze serie verhalen:
1. Introductie op traject A1/A6: ‘De ontwerpen dragen bij aan een rustig beeld’
2. Knooppunt Muiderberg en spoorbrug: ‘We helpen automobilisten met kiezen’
3. Fietstunnels kruisen de snelweg : ‘Lichte fietsroutes, die passen in de omgeving’
4. Ruim 30 viaducten : ‘De verschillende viaducten vormen samen één familie’
5. Tweede Hollandse Brug: ‘Moderne versie van de bestaande Hollandse Brug’
6. Knooppunt Diemen Oostzijde: ‘Een betonnen tafel met een laken van asfalt’
7. Brug over het Amsterdam-Rijnkanaal: ‘Nieuwe brug is ondergeschikt gemaakt’
8. Aquaduct Muiden: ‘Aquaduct Vechtzicht respecteert het uitzicht op omgeving’
