›
‘De bouwwerken in de A1/A6 ontwierpen we zo dat zowel voor de automobilist als vanuit de omgeving een rustig beeld ontstaat, waarin het landschap overheerst’, vertelt Michel Heesen van architectenbureau Zwarts & Jansma. In een serie verhalen vertelt hij over de uitgangspunten in het ontwerp van de nieuwe viaducten, fietstunnels, bruggen en knooppunten in de A1/A6. In deze zevende aflevering vertelt hij over de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal.
Mooi geheel van bruggen
“Het ontwerp van de nieuwe brug kun je niet los zien van de bestaande Muiderbrug”, vertelt Heesen. “Wanneer je op korte afstand van zo’n karakteristieke tuibrug nóg een brug maakt die heel uitgesproken is, dan gaan de 2 concurreren. De nieuwe brug is daarom in het totaalbeeld ondergeschikt gemaakt aan de Muiderbrug. Het is een eenvoudige betonplank over het water geworden. Zo ontstaat een mooi geheel in plaats van een reeks goede bedoelingen van architecten die elk afzonderlijk schitteren. We zien liever een sterk team dan individuele sterren.”
Brug over het Amsterdam-Rijnkanaal in mei 2015.
3 in 1
Eigenlijk bestaat de brug uit 3 parallelle bruggen: voor elke rijrichting een brugdek en daartussen een brugdek met de wisselbaan. De driedeling heeft niet alleen voordelen voor de bouw ervan. Heesen: “Zo valt daglicht straks tussen de dekken waardoor de ruimte onder de brug veel lichter is en daarmee prettiger voor fietsers en voetgangers. Om dezelfde reden zijn de ondersteuningen uitgevoerd als 3 afzonderlijke pijlers in plaats van als 1 grote betonnen voetstuk. Zo kunnen voetgangers en fietsers naar het water blijven kijken als ze de brug passeren.”
Naar elkaar toe bouwen
De brug wordt gebouwd met de zogeheten vrije voorbouwmethode: vanaf beide oevers van het Amsterdam-Rijnkanaal werken 2 teams van bouwvakkers naar elkaar toe over het water. “Een vrije voorbouwbrug is al jaren niet meer gemaakt in Nederland”, vertelt Heesen. “Een van de laatste was de Tweede Lekbrug in de A2 bij Vianen, ook ontworpen door Zwarts & Jansma. De bouwmethode doet mij denken aan een beroemd schilderij van Michelangelo, de schepping van Adam, met die 2 vingers die elkaar net niet raken. De 2 brugdelen die elkaar net niet raken, dat heeft iets poëtisch. Net als het aanbrengen van de sluitmoot, het laatste stukje. Alsof je de laatste klont klei in de Afsluitdijk stort.”
De schepping van Adam door Michelangelo geschilderd op het gewelf van de Sixtijnse Kapel rond 1511.
Twee zijbruggen cadeau
“Het mooie van dit type brug is je dat links en rechts van het kanaal twee halve bruggen cadeau krijgt”, vervolgt Heesen. “Die twee helften zijn noodzakelijk om de brug te laten balanceren op de tussenpijlers. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de boogbruggen en tuibruggen over het Amsterdam-Rijnkanaal, dan hebben die vaak 1 grote overspanning over het kanaal, maar op de oever een zo kort mogelijk betonnen brugdek. Bij een voorbouwbrug krijg je links en rechts van het kanaal een halve brug cadeau en dus ook veel meer licht en ruimte onder de brug.”
Zicht op het water
Het ontwerp van de brug vergroot het zicht vanaf de weg en is bovendien speciaal toegespitst op de radarapparatuur van het vaarverkeer. “Voor een goed zicht vanaf de weg op het water hebben we de leuning op de brug ontworpen met alleen verticale spijlen. Als je daar met de auto langs rijdt, dan vallen deze weg in het beeld door het stroboscopisch effect. Daardoor heb je ongehinderd zicht op het water.”
Stealth bommenwerper
Ook houdt het ontwerp rekening met radarhinder voor vaarverkeer. “In de rand van de brug hebben we specifieke profileringen en afschuiningen gemaakt die het voor de radar van schepen mogelijk maakt om de brug goed te herkennen. Denk aan de Stealth bommenwerper, waarbij ook de afschuiningen invloed hebben op het radarbeeld. In het ontwerp van de brug zie je bijvoorbeeld dat in de randelementen een specifieke afschuining is gemaakt. Zonder dit soort profileringen bestaat een grotere kans op radarhinder: op de radar lijkt het dan alsof het schip op een muur af vaart.”
Bekijk ook de foto’s bij dit verhaal >>
Verder in deze serie verhalen:
1. Introductie op traject A1/A6: ‘De ontwerpen dragen bij aan een rustig beeld’
2. Knooppunt Muiderberg en spoorbrug: ‘We helpen automobilisten met kiezen’
3. Fietstunnels kruisen de snelweg : ‘Lichte fietsroutes, die passen in de omgeving’
4. Ruim 30 viaducten : ‘De verschillende viaducten vormen samen één familie’
5. Tweede Hollandse Brug: ‘Moderne versie van de bestaande Hollandse Brug’
6. Knooppunt Diemen Oostzijde: ‘Een betonnen tafel met een laken van asfalt’
7. Brug over het Amsterdam-Rijnkanaal: ‘Nieuwe brug is ondergeschikt gemaakt’
8. Aquaduct Muiden: ‘Aquaduct Vechtzicht respecteert het uitzicht op omgeving’
