›
Aan de zuidkant van de A9, ter hoogte van Ouder-Amstel, wandelen en fietsen recreanten over de Polderweg aan de rand van de polder de ‘Ronde Hoep’. Langs deze eeuwenoude Hollandse polder rijdt het verkeer over de snelweg. Over een paar maanden gaat hier de schop in de grond voor de verbreding van de A9 tussen de knooppunten Holendrecht en Badhoevedorp. Daarvoor worden er circa 10.000 bomen verwijderd. Inwoners van Ouder-Amstel zijn verontwaardigd en gefrustreerd. Omgevingsmanager Lammert Postma snapt die emotie goed en vertelt: ‘Toch kan ik het besluit rechtvaardigen’.
De A9 wordt verbreed en (deels) verdiept aangelegd tussen de knooppunten Holendrecht en Badhoevedorp. Er komt aan beide kanten een rijstrook bij en ter hoogte van Ouder-Amstel wordt de in- en uitgang van de wisselbaan gebouwd. Daarnaast wordt het bestaande tankstation dat nu nog langs de zuidzijde van de A9 in het Amsterdamse Bos ligt, verplaatst naar dit deel van de A9 aan de rand van de Ronde Hoep. Lammert Postma maakt deel uit van het omgevingsteam van A9 BAHO. Samen met collega’s praat hij met de gemeente Ouder-Amstel en betrokken burgers over hoe ze gezamenlijk invulling kunnen geven aan het herplanten van bomen en de natuurcompensatie. Lammert merkt dat bij het onderwerp bomenkap de emotie de overhand heeft, hij vertelt: ‘De liefde voor bomen gaat diep, en dat is niet vreemd. Zo las ik dat ook in een interview met Matthijs Schouten van Staatsbosbeheer, dit de emotie treffend verwoordt.’
Alleen bomenkap indien strikt noodzakelijk
Terug naar de bomen in Ouder-Amstel langs de A9. ‘Al in de planstudiefase in 2007, werd duidelijk dat een verbreding van de A9 ten koste zou gaan van bomen’, vertelt Lammert, ‘in overleg met de gemeente Ouder-Amstel hebben we toen uitgewerkt hoe we zo veel mogelijk bomen konden laten staan. Daar kwam uit dat we alleen de zuidkant van de A9 gaan verbreden zodat het noordelijk talud kan blijven liggen. Daardoor kunnen ruim 3.000 bomen op het noordelijk talud blijven staan. Gevolg voor de zuidkant is wel dat daar circa 10.000 bomen verwijderd moeten worden. Daar, tussen de Polderweg en de snelweg, is ruimte nodig voor de nieuwe zuidelijke rijbaan van de A9 en de verzorgingsplaats inclusief het tankstation’.
‘In het najaar van 2019 hebben we de kapvergunning aangevraagd. Omdat het contract met de aannemer toen nog niet ondertekend was, hebben we al wel een vergunning voor alle bomen binnen de projectgrens aangevraagd, totaal voor 14.000 bomen. Pas als het definitieve ontwerp er ligt, weten we welke bomen kunnen blijven staan. De opdracht aan de aannemer is alleen bomen kappen indien strikt noodzakelijk. Omdat vergunningprocedures veel tijd in beslag nemen, hebben we dan op tijd de kapvergunning voor de bomen die aan de noordzijde worden verwijderd.
Door de aanvraag voor de kapvergunning is bij een aantal omwonenden het beeld ontstaan dat we alle bomen op het noordelijk talud verwijderen. Dat is niet zo, wel hangen daar de huidige geluidschermen al in de takken van de bomen, dus voor de verhoging van de geluidschermen moeten wel bomen wijken. Zoals nu voorzien gaat het hierbij om de eerste rij bomen, tegen de A9 aan.
Iedere boom tegen het licht
Lammert: ‘De realiteit is dat het Tracébesluit weguitbreiding Schiphol-Amsterdam-Almere sinds januari 2012 onherroepelijk is. Voor de meeste mensen is dit een ‘ver van hun bed-show’. Logisch, alleen gaat het nu wel gebeuren. Aan ons de taak om mensen zo goed mogelijk te informeren. Afgelopen zomer hebben we op een informatiebijeenkomst voor omwonenden en belanghebbenden laten zien dat er een goed doordacht groen ontwerp ligt met maximale herplant van bomen op plekken waar dit mogelijk is. Ook waren we begin oktober aanwezig bij een raadsvergadering in Ouder-Amstel. Het gevoel dat heerste is dat de overheid over een klein dorp heen walst. En ik merk dat bij een gevoelig onderwerp als bomenkap de emotie de overhand heeft.’
‘Ik begrijp dat elke verandering in de leefomgeving van mensen moeilijk kan zijn, persoonlijk vind ik de bomenkap ook ingrijpend. Door de belanghebbenden in de omgeving zo goed mogelijk te informeren hopen we te laten zien dat we al jaren werken aan een goed onderbouwd ontwerp waarbij iedere boom tegen het licht wordt gehouden.’
‘Ook op andere locaties langs het tracé, zoals in Amstelveen en in het Amsterdamse Bos, proberen we op deze manier de A9 zo goed mogelijk in te passen. In Amstelveen wordt voor elke boom die we kappen een boom terug geplant. Zo krijgen twee van de drie overkappingen over de A9 een park. En in het Amsterdamse bos is het gelukt om samen met de beheerder van het bos, de gemeente Amsterdam, een plan te maken waarbij bomen niet hoeven te wijken voor de aanleg van een grote waterplas, zoals oorspronkelijk in het Tracébesluit was bedacht. Door de waterplas op een andere locatie aan te leggen, blijft de groenstructuur met bomen behouden. In 2018 zijn daar al bomen geplant die straks de nieuwe bosrand vormen. Daardoor ontstaat als we klaar zijn in 2026 een groene bosrand met forse bomen die al flink in het blad staan,’ aldus Lammert.
Alle belangen afwegen
Lammert: ‘De meeste mensen willen een auto voor de deur en een goede bereikbaarheid in de noordelijke randstad. Dat willen we in Nederland niet zomaar opgeven en dus moeten we het verkeer de ruimte geven. Bovendien is verkeer dat doorstroomt minder belastend voor de luchtkwaliteit dan files. Tegelijkertijd is een goede inpassing in het landschap met oog voor de natuur net zo belangrijk. We wegen alle belangen af. Zo is ook uitvoerig gezocht naar een alternatieve locatie voor het tankstation. Leidend voor die keuze is het staande beleid dat om de 20 kilometer langs snelwegen een tankstation (steeds vaker met oplaadpunten) moet staan. En als de A9 niet wordt verbreed, dan neemt het sluipverkeer over de provinciale weg bij het dorp verder toe. Dat tast het woon- en leefmilieu aan. Zo blijven we in gesprek om alle belangen af te wegen.’
Iedere boom telt
Lammert: ‘Op dit moment zitten we aan tafel om te bepalen welk sortiment we gaan planten op het nieuwe zuidelijke talud. Daarbij proberen we aan de wensen tegemoet te komen die bewoners en belangenorganisaties inbrengen. Zo is er de wens voor een volle dichte beplanting waardoor het zicht vanuit de Ronde Hoep op de A9 verdwijnt. Ook zijn er wensen om te voorkomen dat nestelende roofvogels een bedreiging vormen voor de kuikens in het uitgestrekte veenweidegebied. Dat leidt tot het sluiten van compromissen. Op die manier maken we in samenspraak een nieuw beplantingsplan, waarbij een variatie aan groen terugkomt die goed past in de omgeving. En we bepalen samen hoeveel bomen waar worden terug geplant. Het behoud van bomen gaat ons allemaal aan, voor ons geldt: iedere boom telt’.
Meer informatie over het ontwerpbesluit voor de kapvergunning lees je op: www.ouder-amstel.nl/bestuur/publicatie/bekendmakingen
