›
Beton is een veel voorkomend product in de bouw van hoge kwaliteit en kan lang meegaan. In combinatie met staal wordt het ook heel sterk. Dat noemen we gewapend beton. Ook de Gaasperdammertunnel wordt gebouwd van gewapend beton. Bijgaand leggen we meer uit over de bouwmaterialen van de tunnel.
Wat is gewapend beton?
Beton is een mengsel van cement, zand, grind en water. In de juiste mengverhouding en na voldoende uithardingstijd krijg je een stevig materiaal. Om ervoor te zorgen dat het beton ook sterk wordt, voegen we wapeningsstaal toe. Wapening is een soort frame van stalen staven, als versteviging van het beton. Op die manier kan het beton niet gaan scheuren. De hoeveelheid wapening – welke lengte nodig is en hoe dik de staven moeten zijn – worden door een constructeur berekend en uitgewerkt op tekeningen. Zo weten de vakmannen op de werkvloer waar welke wapeningsstaaf dient te komen.
Speciaal beton bij IXAS
Wist je dat de tunnel gemaakt wordt van speciaal beton dat extra brandwerend is? De tunnel moet 60 minuten kunnen branden zonder dat er scheuren in het beton komen. Dat is een eis waaraan de tunnel moet voldoen. Ter hoogte van de drie dienstgebouwen is dit zelfs 120 minuten.
Bouw van de tunnel
De werkvloer wordt als eerste gestort en is niets anders dan een vlakke, betonnen ondergrond van enkele centimeters, waarop de tunnelbouwers hun werk kunnen uitvoeren. Op de werkvloer wordt de wapening aangebracht. In de wapening komen vervolgens ook andere onderdelen die in de betonnen vloer worden gegoten. Denk aan buizen om het water in de tunnel af te voeren, maar ook aan leidingen waardoor we kabels kunnen trekken. Daarna plaatst IXAS de bekisting. Een bekisting is een mal (of vorm) waar het beton in wordt gestort. Voor de bouw van het dak gebruiken we een zogenaamde ‘tafelbekisting’.
Voorbouwen in het land
Omdat er maar weinig ruimte is op de bouwplaats, bereidt IXAS veel werkzaamheden voor op andere locaties door heel Nederland. Voor het bouwen van de tunnel is bijvoorbeeld veel bekisting nodig. Deze maken we op een externe locatie; net als de wapening die we elders alvast in de goede vorm in elkaar zetten. Een groot deel van deze ‘stukjes tunnel’ ligt al klaar in de opslag en wordt aangevoerd wanneer nodig. Voorbouwen op locatie vergt voor IXAS meer afstemming, maar zorgt er ook voor dat deze werkzaamheden uit het projectgebied blijven zodat de omgeving geen last heeft van deze bouwactiviteiten.
Betonstort
Betonstort voor een vloer-, wand- en dak moet – eenmaal begonnen – onafgebroken doorgaan, zodat tijdens het uitharden geen naden ontstaan.
Het storten van beton gebeurt tussen 07.00 en 19.00 uur. De betonpomp wordt al eerder aangezet. Verder kan het voorkomen dat langer wordt doorgewerkt. Dat is met name het geval bij grote oppervlakten, waarvoor grote hoeveelheden beton nodig zijn. Een betonstort kan tussentijds namelijk niet onderbroken worden.
Al na enkele uren is het beton ‘beloopbaar’. Dan wordt de toplaag van het beton gevlinderd (opgeschuurd). Vlinderen verbetert de structuur van het beton en zorgt ervoor dat overtollig water kan wegstromen. In de herfst en winter kan het langer duren voordat het beton beloopbaar is, daardoor kan het voorkomen dat we in de avond en nacht vlinderen. De droogtijd van beton is ongeveer één dag. Dan kan de bekisting verwijderd worden. Na circa vier weken is het beton helemaal uitgehard en de vloer, wand of het dak op volle sterkte.
IXAS maakt zelf beton
Omdat IXAS veel beton nodig heeft, hebben we besloten een eigen betonplein te bouwen. Zo hoeven we het beton niet van ver aan te voeren en
verminderen we het aantal transporten rond het project. Bij het betonplein staan diverse silo’s waarin we onder meer cement, zand en grind opslaan. Ter plaatse mengen we deze producten met water en verplaatsen we het vloeibare beton in betonmixers naar de tunnel. Door de draaiende beweging van de betonmixer blijft het beton vloeibaar.
Korte bouwtijd
De Gaasperdammertunnel wordt in een heel korte tijd gebouwd: één jaar voor de ruwbouw. Bij andere tunnelprojecten was de bouwtijd langer. Vaak waren deze tunnels ook nog eens korter. Door de korte bouwtijd is de hinder voor omgeving fors, maar wel korter dan gebruikelijk bij dit soort projecten.
Bouwbericht – Hoe en wat? Beton (PDF)
Lees meer over: aanleg betonplein
