Voor een groot deel van de Gaasperdammertunnel zijn damwandplanken nodig. Samen vormen zij een lange damwand, die zand en water in de ondergrond op zijn plek houdt. De huidige A9 is ook een dijk die de laag gelegen Bijlmermeerpolder tegen hoog water beschermt. Als we de A9 en dus de dijk straks weghalen, neemt de damwand die functie over. Bijgaand leggen we een en ander uit over damwanden.
In de middenberm
De damwand komt tussen de spoorkruising tot iets voorbij afrit S113. De wand komt in de middenberm van de huidige A9. De werkzaamheden vinden erg dicht bij het snelwegverkeer plaats. De heistelling staat namelijk op de noordelijke rijbaan van de A9. Dat is mogelijk omdat hier na 2 mei geen verkeer meer rijdt. Dit rijdt via de zuidelijke baan en de nieuwe wisselstrook.
Stalen damwanden
Damwanden bestaan in verschillende soorten materiaal. Ze zijn er van hout, beton, staal en kunststof. Bij de A9 Gaasperdammerweg is de druk op de damwanden erg groot. Daarom gebruikt Rijkswaterstaat stalen damwanden.
Er zijn verschillende manieren om damwanden de grond in te krijgen: drukken, trillen of heien. Rijkswaterstaat trilt de damwanden met een hoogfrequent trilblok. Dit is de krachtigste methode en die is hard nodig. De planken zijn maar liefst 23 meter lang en moeten door harde lagen heen.
Hinder en maatregelen
Het intrillen van de middenbermdamwand kan hinder in de omgeving veroorzaken. Denk aan trillingen, zettingen en geluid. Rijkswaterstaat treft maatregelen om de hinder waar mogelijk te beperken.
Trillingen en zakkingen
Het aanbrengen van de damwanden zorgt voor trillingen die zich via de ondergrond kunnen verspreiden. Dit kan zorgen voor schade aan gebouwen of voor zakking van grond.
Geluid
Bij het intrillen van damwanden gebruiken we een trilblok dat 1800 tot 2300 bewegingen per minuut maakt. Dit trillen op de stalen wand zorgt voor veel geluid.
Onderzoek en de damwandenproef
Puin en de harde zandlagen in de ondergrond verergeren trillingen en geluid. De kans op schade en zakkingen neemt daardoor toe. Onder en direct naast de huidige A9 ligt veel puin. Het is het sloopafval van de boerderijen die hier vroeger stonden. Het puin bestaat uit gewapend beton, staal en hout. Op een aantal plaatsen in het tracé zitten harde zandlagen in de grond. Het puin en het zand maken het aanbrengen van damwanden moeilijk. Rijkswaterstaat, dat samenwerkt met bouwcombinatie IXAS, heeft daarom in 2015 veel onderzoek gedaan naar de locatie en samenstelling van het puin en van de harde zandlagen. In december 2015 voerden we een proef uit waarin werd gekeken of damwandenplanken makkelijker de grond in gaan als we het puin eerst doorboren. Dat blijkt zo te zijn. Daarom gaan we in 2016 voorboren op puinlocaties. Op andere plek met een harde zandlaag gaan we voorwoelen. Hiermee verminderen we trillingen en geluid. Bovendien gaat de plank sneller de grond. De kans op schade en zakkingen in de omgeving neemt af.
Verkeershinder
Een damwandstelling is ruim 35 meter hoog en dus een imposante machine die bestuurders op de snelweg kan afleiden van de verkeerssituatie. Omdat Rijkswaterstaat al langere tijd werkt langs de A9 is het verkeer inmiddels wel gewend aan onze kranen en activiteiten. Om ervoor te zorgen dat deze nieuwe activiteiten bovenop de A9 minder afleiden, plaatsen we een anti-zichtscherm en zorgen we ervoor dat het verkeer op enige afstand van het werk blijft.
Planning
Op 11 april starten de werkzaamheden aan de middenbermdamwand. Als alles volgens planning verloopt, is Rijkswaterstaat begin augustus voor het grootste deel klaar. Alleen in november worden nog een paar damwanden aangebracht bij het Bijlmerpleinpad en het Nellesteinpad. In het overzicht hieronder staat aangegeven waar en wanneer de damwandstellingen in bedrijf zijn. Rijkswaterstaat werkt van maandag tot en met vrijdag van 7.00 tot 19.00 uur. Op 4, 11 en 18 juni wordt ook op zaterdag gewerkt. Lopen de damwandwerkzaamheden vertraging op, of is vanwege een andere reden bijsturing van de planning nodig, dan kan het voorkomen dat de werktijden worden aangepast en/of ook op andere zaterdagen wordt gewerkt.Rijkswaterstaat werkt met maximaal zeven damwandstellingen tegelijkertijd.
Bouwbericht – Hoe en wat aanbrengen damwanden (PDF)