›
Op een klein stukje grond naast de A9 werken bouwers al een jaar aan het grootste tijdelijke viaduct van Nederland. Eind oktober en begin november is het brugdek in elkaar gezet. Vanaf komend voorjaar rijden automobilisten over dit unieke bouwwerk, terwijl ze het amper in de gaten hebben.
Het waren spannende tijden voor Ron van Dijk (58) de afgelopen maanden. Als werkvoorbereider bij bouwcombinatie VeenIX moest hij ervoor zorgen dat de grootste hulpbrug van Nederland soepeltjes in Amstelveen kwam te staan – binnen de planning uiteraard. En er lagen nogal wat uitdagingen op zijn pad: van last minute ontwerpaanpassingen tot de resten van een oud viaduct.
Het nieuwe tijdelijke viaduct is gebouwd over de Keizer Karelweg, aan de zuidkant van de A9. Deze brug is een essentieel onderdeel van de bypass, een tijdelijk stukje snelweg met tweemaal drie rijstroken. ‘Die bypass leggen we aan om de noordelijke rijbaan van de A9 vrij te spelen’, legt Ron uit. ‘Daar kunnen we dan werken aan de verdiepte ligging van de snelweg.’
De bypass kruist de drukke Keizer Karelweg. Een gelijkvloerse kruising was geen optie, omdat het snelwegverkeer door moet kunnen rijden. Ron: ‘De Keizer Karelweg moesten we natuurlijk overbruggen, dus er is een behoorlijk groot tijdelijk viaduct gekomen. Het gaat om een hulpbrug van bijna 34 meter breed en 94½ meter lang, die rust op twee pijlers in het midden. Een pijler staat aan de westkant van de Keizer Karelweg, de ander staat precies tussen de rijrichtingen in.’
Ingewikkelde klus
Met de afmetingen is dit het grootste tijdelijk viaduct van Nederland, maar dat is volgens Ron niet het enige bijzondere. ‘Het is de eerste keer dat we een nieuw type ligger gebruiken voor zo’n brug, speciaal geschikt voor snelwegverkeer. Normaal gesproken leggen we een hulpbrug over de snelweg heen. Zoals het viaduct met twee rijbanen en een fietspad bij de Amsterdamseweg. Nu ligt de snelweg op een tijdelijke brug.’ Het betekent dat het snelwegverkeer op de A9 gewoon door kan rijden. Automobilisten merken er niets van dat ze over een brug rijden.
Al in de zomer van 2021 zijn de voorbereidingen begonnen voor de bouw van het viaduct. Een ingewikkelde klus, zegt Ron. ‘De ruimte in bebouwd gebied is zeer beperkt en er rijdt continu verkeer. Logistiek gezien was het dus wel een flinke uitdaging. Gelukkig hebben we nog een klein stukje werkterrein aan de westkant van de Keizer Karelweg. Dat is een stukje grond van 20 bij 30 meter. Daarnaast hebben we tussen rijbanen in nog enkele meters waar we kunnen werken.’
De bouwers begonnen met het plaatsen van de landhoofden aan beide kanten van het viaduct. Een landhoofd is de overgang tussen het brugdek en de grond. ‘Dat is drie tot vier weken werk geweest’, vertelt Ron. ‘Daarvoor moesten we eerst een fundering maken van ronde stalen buizen en damwanden. De ruimte was krap, maar we wilden ook niet teveel geluidsoverlast veroorzaken. We werkten daarom niet ’s nachts.’
Oud viaduct
Daarna lag er een uitdaging in het plaatsen van de pijlers en de afvoer van grondwater dat omhoog kon komen. Daarbij kwamen toch nog wat onverwachte dingen bovendrijven. ‘Tijdens het boren van de buispalen kwamen we in de grond de resten van een oud viaduct tegen. Het gaat waarschijnlijk om een viaduct dat rond 1932-1934 is gebouwd. Door de inzet van extra materieel en personeel konden we dat probleem verhelpen.’
Als werkvoorbereider zorgt Ron ervoor dat de vergunningen en bouwveiligheid in orde zijn. Hij voert continu overleg met andere betrokkenen, zoals Rijkswaterstaat, de gemeente Amstelveen, vervoersbedrijven en de nooddiensten – om hun doorgang tijdens de werkzaamheden te garanderen. En ook is Ron betrokken bij het ontwerp van het tijdelijke viaduct, dat toch gecompliceerder bleek te zijn dan gedacht.
Halverwege oktober begon de monsterklus: het plaatsen van de brugdelen op de landhoofden en de pijlers. VeenIX trok hier drie weken voor uit. Het ging om dertien brugdelen per week, die uiteindelijk allemaal aan elkaar gekoppeld moesten worden. ‘Dit werk deden we ’s nachts. Dan is er weinig verkeer en konden we de Keizer Karelweg afsluiten.’ Elke nacht liepen er tientallen mensen rond op de krap bemeten bouwplaats, van de kraanmachinist tot uitvoerders en verkeersregelaars.
Reservenachten
Het bleef spannend tot het laatste moment door de risico’s die op de loer lagen. ‘Het weer kon een spelbreker zijn. Het mocht niet te hard waaien, want bij windkracht 8 of hoger konden we de liggers niet hijsen. Elke week hadden we een reservenacht om vertraging te voorkomen.’
Tot opluchting van Ron liep de klus gesmeerd. ‘Het is voorspoedig gegaan allemaal, er waren geen bijzonderheden. Een van de nachten zijn we wat later begonnen vanwege de harde wind, maar toch lukte het toen om alles op tijd af te krijgen.’ Waarschijnlijk kunnen er al voor de kerstdagen werkauto’s over het viaduct rijden, dat zo’n drie jaar blijft staan. In februari 2023 volgt het eerste gewone verkeer, dat van knooppunt Badhoevedorp naar knooppunt Holendrecht rijdt.
Ron hoefde zelf niet aan de slag midden in de nacht, maar is wel een keer gaan kijken. ‘Ik ging aan het einde van de avond, want ze vinden het wel prettig als ik ’s ochtends vroeg weer op kantoor ben. Als werkvoorbereider moet ik nou eenmaal veel vergaderen. Maar de werkzaamheden zijn heel divers. Je bent echt met van alles bezig.’ En als hij onverwachte dingen tegenkomt? ‘Die kun je nooit voorkomen, dus proberen we daar met de voorbereiding en uitvoering rekening mee te houden. En óók dat is het leuke van het werk. Het is mooi als alles soepel verloopt, maar het is wel het minst uitdagend.’
Dit artikel verscheen eerder in het magazine Amstelveen InZicht. Lees hier het hele magazine.
