Verbreding Schipholbrug: een hele operatie

Onderdeel van de verbreding van de A9 is het verbreden van de Schipholbrug, een van de grootste bascule (beweegbare) bruggen van Nederland. Een bijzondere klus, niet alleen doordat de twee enorme vallen (beweegbare delen) vervangen moeten worden, ook omdat de brug vlakbij Schiphol ligt, het autoverkeer op de A9 moet blijven doorstromen en rekening gehouden moet worden met de scheepvaart. Sjoert Ebben, adviseur industriële automatisering (IA) bij Rijkswaterstaat, vertelt meer over de werkzaamheden. ‘Het is een hele operatie, met veel impact.’

Als adviseur IA houdt Sjoert zich bezig met de technische systemen, of zoals hij het zelf zegt: ‘Ik ben van alles waar een stekkertje aan zit.’ Maar ook van de andere werkzaamheden weet hij veel. Hij legt eerst kort uit wat er allemaal moet gebeuren om de brug te verbreden, terwijl er rekening moet worden gehouden met verkeer onder de brug, op de brug en in de lucht.

Autoverkeer

 ‘De brug bestaat uit 2 aparte delen, de noordkant en de zuidkant. Tijdens de werkzaamheden moet het verkeer door kunnen blijven stromen. Daarom bouwen we eerst een tijdelijke brug aan de zuidkant, naast de bestaande brug. Het verkeer schuiven we vervolgens op naar het zuiden; richting Holendrecht rijdt dan op de tijdelijk brug, richting Schiphol op de bestaande zuidkant. De noordkant van de brug is dan vrij en daar kan het oude val uitgehesen worden en het bredere nieuwe val geplaatst. Als het nieuwe val aan de noordkant erin zit, gaat het verkeer in beide richtingen over het noordelijk deel rijden. We kunnen de tijdelijke brug aan de zuidkant dan afbreken en het val aan de zuidkant vervangen.’

Scheepvaart

De vallen worden geplaatst tijdens bedienvrije periodes. Één van 8 en één van 5 maanden, er is dan geen brugbediening voor scheepvaartverkeer mogelijk. Dit wordt zoveel mogelijk in de winter en het vroege voorjaar gepland zodat pleziervaart in de zomer gewoon door kan gaan. De vallen worden vanaf een ponton over water aangevoerd en vervolgens ingehesen. Een hele klus want het noordval is 32 meter breed, dat is 15 meter breder dan het huidige val. Het zuidval is 27.5 meter breed, 9 meter breder dan het huidige val.

Vliegverkeer

Omdat de Schipholbrug dicht bij Schiphol ligt, moet er rekening worden gehouden met de hoogte van het materieel. ‘Bijvoorbeeld met hijskranen en kiepwagens. Voor het gebruik van deze machines moeten vergunningen aangevraagd worden. We willen natuurlijk niet dat het vliegverkeer verstoord wordt door de werkzaamheden. Ook objecten die we plaatsen, zoals lichtmasten en portalen, mogen niet hoger zijn dan de maximale toegestane hoogte binnen de verschillende zones van de Buitenveldertbaan en Schiphol Oostbaan, de zogenoemde Approach- en Runway End Safety Area zones.’

Dat is een flinke uitdaging voor VeenIX: op 300, 600 en 900 meter voor de brug moet een portaal staan met waarschuwingslampen. Die portalen mogen niet te hoog zijn, in verband met de aanvliegroutes van vliegtuigen. Het portaal op 600 meter staat pal voor een landingsbaan. Sjoert: ‘Zelfs met de beste optimalisatie lukte het niet om dit portaal onder de maximale hoogte te krijgen. Met de verkeerscentrale hebben we af kunnen spreken het portaal niet op 600 meter, maar op 500 meter te plaatsen zodat er geen beperkingen zijn voor de hoogte. Dat lijkt misschien een simpele oplossing maar door de veiligheidsrichtlijnen voor weggebruikers is daar veel overleg over nodig geweest. En we stemmen sowieso alles af met de Inspectie leefomgeving en Transport.’

Testen systemen

Op dit moment wordt er veel getest, vooral op veiligheid. Sjoert: ‘Gaan de goede lampen op het goede moment aan, blijven de slagbomen dicht als de brug open is, wordt het verkeer tijdig gewaarschuwd en werkt het systeem goed samen met de naast de Schipholbrug gelegen Schipholdraaibrug. Dat soort zaken’. Dat wordt nu eerst in de fabriek getest, en als alles geïnstalleerd is, ook bij de brug zelf. Er wordt gekeken of alle onderdelen afzonderlijk werken, maar ook of alles integraal met elkaar samenwerkt.

Bedienen vanuit kelder

De Schipholbrug wordt straks niet meer bediend vanuit de bedientoren, maar vanuit het servicegebouw in een kelder aan de noordkant van de brug. Sjoert: ‘In het servicegebouw zitten straks de bedienaren. Zij hebben geen zicht op de brug, maar houden alles via camera’s in de gaten. We hebben trouwens overal dubbele camera’s voor het geval er 1 uitvalt.’ In de toekomst kan de Schipholbrug vanuit een centrale locatie op afstand bestuurd worden, weet Sjoert. Dit is een tussenstap.

Strakke planning

Het spannendst aan de werkzaamheden is de planning. ‘Er moet nog veel gebouwd worden en er is maar weinig ruimte in de planning om eventuele uitloop van werkzaamheden op te vangen. Ook moet er  genoeg tijd over blijven om alle techniek op locatie te testen. Een uitdaging waar we ons allemaal bewust van zijn en waar we met z’n allen voor gaan’.

Naar werk: Schipholbrug