Als de Gaasperdammertunnel helemaal af is en door alle buizen verkeer rijdt, gaan we natuurlijk voor maximale veiligheid. Mocht er toch een calamiteit plaatsvinden, dan is van belang dat men goede vluchtmogelijkheden heeft en de hulp- en nooddiensten ongehinderd hulp kunnen verlenen bij het ongeval. Welke rijbanen gaan dan dicht? En wat doen primaire en secundaire afsluitbomen? Jan van der Sluis, van tunneltechnische installaties, legt uit.
Ondersteunen
“Als er een ongeval is in de tunnelbuis voor doorgaand verkeer (de hoofdrijbaan), dan gaat die buis vanzelfsprekend dicht, net als de buis voor lokaal verkeer met de bestemming Amsterdam Zuidoost. Die is vanaf dat moment als ondersteunende buis bedoeld voor nood- en hulpdiensten”, vertelt Van der Sluis. “De vluchtroute leidt naar het middentunnelkanaal, dat zich tussen beide tunnelbuizen in bevindt. Is het ongeval gebeurd in de buis voor lokaal verkeer, dan is vanzelfsprekend de hoofdrijbaan de ondersteunende buis.” Dit protocol geldt voor beide rijrichtingen (dus zowel in de richting van Holendrecht als in de richting van Diemen).
Primaire en secundaire bomen
Eén verschil is dat de rijbanen richting Holendrecht (en dus Haarlem, Schiphol, Utrecht en Amsterdam-Zuidoost) te maken hebben met twee typen afsluitbomen. De primaire bomen staan iets verder van de tunnel af, waar de rijstroken van de hoofdrijbaan en de rijstroken voor verkeer met de bestemming Amsterdam Zuidoost nog bij elkaar zitten. “Bij een calamiteit sluiten we de tunnelbuizen af met de primaire bomen”, vertelt Van der Sluis. “Als de calamiteit is afgehandeld en je één van de twee buizen weer wil vrijgeven, sluit je de buis die je nog dicht wil houden af met de secundaire bomen, zodat je de andere buis kunt vrijgeven.” In de tegenovergestelde rijrichting (richting Diemen) zijn de rijstroken voor de hoofdrijbaan en voor verkeer met de bestemming Amsterdam Zuidoost wel al gesplitst en is er dus sprake van één set afsluitbomen, dicht bij de tunnel, waarmee je de buizen afzonderlijk van elkaar kunt afsluiten.
Wisselbaan
Een calamiteit kan ook plaatsvinden op de wisselbaan en dan geldt een ander protocol dan – voor de buis voor doorgaand verkeer en de buis voor lokaal verkeer. Van der Sluis: “De hoofdrijbaan richting Holendrecht is onderdeel van de vluchtroute uit de wisselbaan en de hoofdrijbaan richting Diemen wordt door de hulpdiensten gebruikt als aanvalsroute. Wanneer je de hoofdrijbaan sluit, moet ook de buis voor lokaal verkeer met de bestemming Amsterdam Zuidoost dicht, dus dan gaat de hele tunnel dicht.” De wisselbaan wordt overigens pas in gebruik genomen nadat het project A9 Badhoevedorp- Holendrecht gereed is. De verwachting is dat dit in 2026 zal plaatsvinden
Wat moet je doen bij pech in de tunnel? Bekijk het in deze infographic.