De bouw van de verdiepte ligging van de A9 in Amstelveen is een ware puzzel. De ruimte is beperkt, de weg moet tijdens het werk open blijven en de hinder voor mensen die in de omgeving wonen moet zo beperkt mogelijk blijven. ‘Om de geluidshinder te beperken, zouden we voor het plaatsen van damwanden de grond eerst voorboren. Nu blijkt die methode toch niet voor minder geluid te zorgen’, aldus Pieter Kastermans, projectleider bij VeenIX.
Pieter vertelt eerst waarom de damwanden nodig zijn. ‘De verdiepte ligging kan je zien als een sleuf in de grond. De binnenkant moet je ontgraven, maar om te zorgen dat de grond aan de buitenkant op z’n plek blijft, plaatsen we damwanden als grondkering.’
Beperken overlast
Voor het begin van de werkzaamheden bedacht VeenIX hoe ze de overlast konden beperken. ‘Dat kan bijvoorbeeld door voorboren van de grond,’ vertelt Pieter. ‘Een soort kurkentrekker boort dan eerst een gat in de grond, waardoor de grond loswoelt. De damwandplanken kunnen dan makkelijk de grond in worden getrild.’
Zachte grond
Dat is de theorie, maar die klopt eigenlijk alleen maar als de grond waar je doorheen moet hard is. Pieter: ‘Op die manier kan je veel weerstand wegnemen met het voorboren. Maar toen we met de eerste damwanden aan de slag gingen, zagen we dat grond in Amstelveen veel zachter is dan we dachten.’ Pieter en zijn collega’s zagen vooral dat de bovenste lagen zacht zijn en dat deel zou juist voorgeboord worden. ‘Daaronder zit wel een harde laag, maar daar mogen we sowieso niet te diep in boren. Enerzijds omdat je daarmee de zandlaag waarin je de plank vast wil zetten, juist loswoelt en dat gaat ten koste van de constructieve stevigheid van de damwandplank. Anderzijds omdat er dan zoute kwel naar boven komt, en dat moeten we beperken omdat het zorgt voor verzilting.
Geen voordelen
‘Wij wilden daarom liever niet meer voorboren, omdat er geen voordelen meer zijn, terwijl het wel meer tijd en geld kost. Daarnaast is het beter voor de veiligheid op de bouwplaats, omdat er in de kleine ruimte die we hebben een grote stelling minder staat. En door niet voor te boren, stoten we ook nog eens minder CO2 uit.’
In gesprek met Omgevingsdienst
Met deze informatie zijn we in gesprek gegaan met de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, die de vergunning verleent in opdracht van de gemeente Amstelveen en de geluidshinder controleert. ‘Wij vertelden dat voorboren volgens ons niet zorgt voor minder geluid.’
Proef
‘De Omgevingsdienst wilde dat wij aan konden tonen dat er geen of beperkt verschil was tussen wel of niet voorboren.’ Daarom deed VeenIX een proef. ‘Een aantal planken hebben we ingetrild zonder voorboren en een aantal met voorboren. Daarbij heeft zowel de Omgevingsdienst als een externe partij geluidsmetingen gedaan en gemeten wat de duur van het inbrengen was.
‘Op basis van die proef concludeerden we samen met Rijkswaterstaat, de Omgevingsdienst en de gemeente Amstelveen dat er inderdaad geen verschil is qua geluid en duur’, vertelt Pieter. ‘We kregen daarom toestemming om niet voor te boren.’ Naast deze proef was er een tweede proef naar mogelijke vermindering van omgevingshinder door eerst damwanden te drukken en deze daarna na te trillen. Ook deze methode bleek niet voordeliger voor de omgeving.
Drie kilometer
In totaal is er komende twee jaar ongeveer drie kilometer aan damwanden nodig voor de bouw van de noordelijke bak van de verdiepte ligging. Pieter: ‘Aan de noordkant van de A9 moeten er over de lengte van de verdiepte ligging damwanden worden geplaats, in het midden van de verdiepte bak en haaks tussen de noordelijke en middenwand. Een deel van de noordelijke wand staat al, maar we zijn er de komende maanden toch nog druk mee bezig. Dat gaat helaas niet zonder geluid en trillingen.’
Benieuwd hoe de verdiepte ligging gebouwd wordt? Bekijk de animatie waarin we de werkwijze uitleggen.