Een ongeluk zit in een klein hoekje. Maar we willen het natuurlijk liever voorkomen. Hoe we dat proberen, vertelt Peter Ladage, adviseur integrale veiligheid bij de weguitbreiding Schiphol – Amsterdam – Almere (SAA). ‘We overschatten onszelf vaak, en we onderschatten de risico’s’.
Ladage adviseert over integrale veiligheid. Dat gaat van arbeidsveiligheid op de bouwplaats, tot verkeersveiligheid en cyberveiligheid. ‘Je wil natuurlijk niet dat iemand met z’n smartphone zomaar een rood kruis boven de weg aan kan zetten.’
Omgaan met risico’s
‘Als je het hebt over veiligheid, dan praat je over risico’s. Hoe ga je om met risico’s en hoe zorg je ervoor dat ze zo klein mogelijk zijn.’ Daarbij zijn volgens Ladage twee factoren van doorslaggevend belang. Leiderschap en bewustzijn.
Bewustzijn
Laten we beginnen met het laatste: bewustzijn. ‘We overschatten onszelf vaak, en we onderschatten de risico’s. Dat komt omdat dingen heel vaak goed gaan. Je kan maandenlang met een helm op een bouwplaats lopen, zonder dat er iets op je hoofd valt. En als je een keer je helm niet op zou zetten, gaat het waarschijnlijk ook goed. Veiligheidsmaatregelen worden daarom vaak als overbodig gezien. Er gebeurt toch niks.’
Maar het gaat niet altijd goed, en als het mis gaat, kan het ook flink mis gaan. Ladage: ‘Daarom moet je je bewust zijn van de risico’s. Wij brengen alle risico’s in kaart. Bij zulke grote bouwprojecten als bij SAA kijken we met de aannemer mee. We willen niet alleen weten wat de risico’s zijn maar ook wat de beheersmaatregelen zijn. Hoe zorg je ervoor dat het risico zo klein mogelijk is. Wij willen weten wat er gedaan wordt, zodat het werk zo veilig mogelijk uitgevoerd kan worden.’
Leiderschap
‘Het is goed dat er maatregelen zijn genomen om de risico’s zo klein mogelijk te houden, maar het moet ook goed uitgevoerd worden. Daarom lopen we vaak een rondje over de bouwplaats, om te kijken of er inderdaad veilig wordt gewerkt.’ Ladage vertelt verder dat zo’n rondgang altijd met iemand van de opdrachtgever (Rijkswaterstaat) en iemand van de opdrachtnemer (aannemer) wordt gedaan.
Een vorm van zo’n rondgang is de safetywalk. ‘Dat is geen inspectie of iets dergelijks, maar hiermee toon je betrokkenheid. We gaan in gesprek met mensen op de bouwplaats. Samen zorgen we ervoor dat er veilig wordt gewerkt. En als je zelf iets ziet dat niet veilig is, moet je daar natuurlijk iets van zeggen. Dan is leiderschap belangrijk. ‘
Geschenk
Iets anders is de veiligheidsrondgang. Ladage: ‘Dan ga je echt kijken of alles goed gaat. Je beoordeelt dan of alles gaat zoals afgesproken. Je hoopt altijd dat alles goed gaat, maar af en toe gaat er helaas wel eens iets mis. Meestal zijn het kleine foutjes en eigenlijk is dat een geschenk. Er is dan geen ongeval gebeurd en je hebt wel de kans om het te verbeteren. Laatst stond er bijvoorbeeld een wegafzetting niet goed op de weg. We zetten het dan niet alleen maar goed, maar achterhalen ook waarom het niet goed stond. Dat kost veel tijd, maar zo kan je mogelijk een groot incident in de toekomst voorkomen.’