Het verleggen van kabels en leidingen bij de Gaasperdammerweg vindt plaats vlakbij de huizen in de buurt Nellestein. Rijkswaterstaat neemt daarom diverse maatregelen voor bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatie (BLVC). Directievoerder Jasper Tetteroo vertelt over de uitdaging om een zo goed mogelijke harmonie met de gebruikers en bewoners te realiseren.

Blvc-plan stemt werkzaamheden af op omgeving

‘Onze werkzaamheden voor het verleggen van kabels en leidingen gaan behoorlijk ver de wijk in’, zegt Tetteroo. ‘Hinder is daardoor niet te voorkomen. Dus stemmen we alle werkzaamheden goed af op de omgeving. Hoe we dat doen leggen we vast in een blvc-plan. Hiermee zorgen we er bijvoorbeeld voor dat de buurt bereikbaar blijft en omwonenden en verkeer zo weinig mogelijk overlast van ons werk ondervinden.’

Grote puzzel om werkvolgorde te bepalen

Rijkswaterstaat stelde samen met gemeente Amsterdam en de aannemer de blvc-plannen op. ‘Daarbij stemden we onder meer onze werkvolgorde goed af met de beheerders en de gebruikers van de leidingen. Dat is een grote puzzel’, zegt Tetteroo. ‘We verleggen onder meer waterleidingen, gasleidingen , rioolleidingen en stadsverwarming – 2 buizen van NUON van bijna 1 meter doorsnede – en kabels van energie- en telecom bedrijven. Vanaf een week voor het WK voetbal mochten we uiteraard niets meer aan de UPC-kabels doen.’

Rekening houden met bewoners

Daarnaast is het belangrijk dat de buurtbewoners zo ongestoord en veilig mogelijk hun wijk in en uit kunnen. ‘Dat in combinatie met veel en lastig graafwerk zorgt wel eens voor uitdagingen. Zo liggen er bijvoorbeeld een verzorgingshuis en diverse scholen in de buurt. Ouderen zijn vaak slechter ter been en kinderen jong en onbezonnen, zaken waarmee we in onze plannen goed rekening moeten houden’, vertelt Tetteroo. ‘We leggen omleidingsroutes aan voor fietspaden en informeren bewoners, bedrijven en scholen over werkzaamheden. Bijvoorbeeld wanneer die geluidsoverlast kunnen opleveren.’

Bezoek in de keet

‘Wekelijks maken we rondes met de uitvoerder om te zien of alles werkt, omleidingen bijvoorbeeld. Waar nodig passen we dingen aan. Acute klachten die binnenkomen via 0800-8002 pakken we natuurlijk meteen op.’ Bovendien is er 1 keer in de 2 weken een inloopspreekuur. Tetteroo: ‘Dan liggen de tekeningen op tafel. Bewoners kunnen bij ons binnenlopen met al hun vragen. Veel mensen willen weten wanneer we welke werkzaamheden precies uitvoeren, zodat ze weten waar ze aan toe zijn.’

Op zondag 15 juni 2014 deden meer dan 750 mensen mee aan de Gaasperplasrun in Amsterdam Zuidoost. Petra Rondhuis van de Gaasperplasruncommissie vertelt: ‘Door de werkzaamheden rond de A9 en de Gaasperplas was het de vraag of het dit keer wel door kon gaan. We trokken daarom al vroeg aan de bel bij Rijkswaterstaat.’

In overleg over eventuele knelpunten

‘We wisten dat er rond de A9 en de Gaasperplas werkzaamheden stonden gepland die gevolgen konden hebben voor onze run. Daarom gingen we met Rijkswaterstaat in overleg’, zegt Rondhuis. ‘Gelukkig dachten ze echt met ons mee. We keken samen naar de kaarten van de route en de werkzaamheden om te zien waar eventuele knelpunten konden ontstaan. Zo gaat onze route ergens onder de A9 door, maar we wisten niet of het daar afgesloten zou worden.’

Oplossingen voor obstakels

‘We werkten prettig samen met Rijkswaterstaat en zochten naar oplossingen voor opbrekingen en obstakels’, zegt Rondhuis. ‘Zo worden bij het Nellesteinpad kabels en leidingen verlegd, wat gevolgen zou hebben voor onze route. In die periode was de aannemer nog niet gekozen. Daarom duurde het even voordat we de plannen definitief konden maken. Maar toen de aannemer gekozen was en die een planning had gemaakt werd duidelijk dat we gewoon langs de werkzaamheden kunnen. De aannemer kon de werkzaamheden verplaatsen, zodat die nu alleen aan de zijkant van de route liggen. De hardlopers kunnen het zien als ze er morgen langs komen, al zijn die meestal alleen op hun eigen route gefocust.’

Meer over de Gaasperplasrun

Na afloop kreeg de organisatie veel complimenten: ‘wat hebben jullie toch een prachtige route, ik heb heerlijk gelopen en een mooie tijd neergezet’, ‘ik heb genoten’, of ‘ik had werkelijk geen idee dat er in Amsterdam Zuidoost zo’n geweldige atletiekbaan in zo’n heerlijk groene omgeving te vinden was.’ Bovendien gaat de 20e Gaasperplasrun gaat de geschiedenis in als de beste Gaasperplasrun ooit – tot nu toe in ieder geval. We kijken uit naar de volgende run.

Lees meer over de Gaasperplasrun

‘Kijk nou hoe fantastisch de speeltuin is geworden’, zegt Janny Leenders, voorzitter van Buurtbeheer Betondorp. Ze staat aan de rand van de sport- en speelplek Onderlangs, vlak naast het nieuwe geluidsscherm. Op het talud van dat geluidsscherm plantte ze op dinsdag 3 juni namens Buurtbeheer Betondorp 2 krentenstruiken, ter herinnering aan het 90-jarig bestaan van Betondorp.

Nieuwe speeltoestellen en jeu-de-boules-baan

De nieuw ingerichte speeltuin wordt op 5 juni geopend door burgemeester Eberhard van der Laan. Ook Johan Cruijff is daarbij aanwezig. ‘De speeltuin ziet er prachtig uit’, vertelt mevrouw Leenders. ‘Overal ligt gras, er zijn een paar nieuwe speeltoestellen en de jeu-de-boules-baan werd verplaatst. Bovendien zitten de nieuwe bankjes erg lekker.’

De nieuw ingerichte sport- en speelplek Onderlangs

Mahiona’s, krentenstruiken en 2 iepen

Mevrouw Leenders is blij dat het talud van de A10 ook netjes is gemaakt. ‘Dat was tot voor kort begroeid met struikgewas, maar sinds 3 juni groeien er mahonia’s, krentenstruiken en 2 grote iepen.’ De oude bomen – 2 populieren – moesten weg, omdat ze door het verschoven talud te diep in de grond en te dicht bij het geluidsscherm stonden. ‘Daarom hebben Rijkswaterstaat en aannemer Dura Vermeer nieuwe bomen teruggeplaatst.’

Mevrouw Leenders plantte 2 krentenstruiken

Tevreden over de samenwerking

‘Buurtbeheer Betondorp is heel tevreden over de samenwerking met Rijkswaterstaat’, zegt mevrouw Leenders. ‘Natuurlijk wilden we de aanleg van de wegverbreding niet, maar Rijkswaterstaat heeft tijdens de werkzaamheden aan het talud steeds goed contact met ons onderhouden.’

De bouw van de Gaasperdammertunnel is nog niet gestart, maar het ontwerp voor de herinrichting van de omgeving ligt al klaar. Samen met de dienst Ruimtelijke Ordening (DRO) van gemeente Amsterdam werkte Rijkswaterstaat afgelopen maanden aan het groeninrichtingsplan. Hierin staan specificaties voor de aanleg van het landschap rond de A9 Gaasperdammerweg en -tunnel. Ruwan Aluvihare, landschapsarchitect bij de DRO vertelt hoe het plan tot stand kwam.

Aanwijzingen geven

“De aannemer die de tunnel en het park gaat aanleggen moet natuurlijk weten wat Rijkswaterstaat van hem verwacht”, vertelt Aluvihare. “We geven daarvoor aanwijzingen met het groeninrichtingsplan. Omdat DRO de stad en buurt goed kent, waren we de aangewezen partner om dit plan te helpen opstellen.” Volgens Aluvihare heeft hij als ontwerper van groeninrichting niet alle vrijheid. “Rijkswaterstaat heeft bepaalde eisen en we hebben een budget meegekregen. Bovendien moet het ontwerp passen bij de wensen van omwonenden. Het project ligt immers midden in een woonwijk.”

Toekomst visualiseren

Het ontwerp van Aluvihare startte met een ruimtelijke analyse. “Daarvoor ging ik samen met het ontwerpteam naar de Gaasperdammerweg. Daar probeerden we ons voor te stellen hoe het eruitziet als de tunnel er straks is en belangrijke infrastructuur, zoals bruggen, is aangelegd. Hoe ver komt het tunneldak bijvoorbeeld boven het maaiveld uit en hoe sluit de ruimte op en naast het dak aan op bestaande netwerken en hoe  liggen de omringende wijken ten opzichte van het park? Daarna is het simpel gezegd een kwestie van schetsen en ontwerpen.”

Helling Gaasperdammerpark

Geen aangeharkte rozentuin

Op basis van alle verzamelde informatie maakte Aluvihare 4 ontwerpen. “Die voldeden allemaal aan de wens om een natuurlijke omgeving te maken. Dus geen aangeharkte rozentuin. Zo’n ontwerp paste ook niet binnen het budget dat we hadden meegekregen van Rijkswaterstaat.” De ontwerpen legde de DRO tijdens 3 sessies voor aan bewoners en bewonersorganisaties en daarna aan de wethouder van stadsdeel Zuidoost. Tussen de sessies door paste Aluvihare de ontwerpen aan, zo ontstond stap-voor-stap het definitieve ontwerp.

Eetbaar landschap

“Een belangrijk element in het ontwerp is dat fietsers straks zien dat ze op het dak van een tunnel fietsen. Ik vond het namelijk zonde om zo’n dure tunnel helemaal onder aarde te verstoppen. Daarnaast leek het me mooi als mensen straks op de rand van het tunneldak kunnen zitten. Dat idee heeft ook een plek gekregen in het ontwerp.” Bewoners gaven in de sessies onder meer aan dat ze een eetbaar landschap wilden. Aluvihare: “Daarom krijgt het park fruitbomen en struiken, maar we hebben in eerdere ontwerpen ook nagedacht over kassen of volkstuinen.”

Kaart groeninrichtingsplan A9 Gaasperdammerweg – klik voor een grote versie (PDF)

Innovatief aanleggen

De aannemer die straks de tunnel en het park mag aanleggen, gebruikt het groeninrichtingsplan als basis, maar moet de technische details zelf verder invullen. “We hebben het bewust niet helemaal dichtgetimmerd”, vertelt Aluvihare. “Met boom- en grondspecialisten hebben we bijvoorbeeld wel al aangegeven welke bomen er moeten komen en welke grondsamenstelling daarvoor nodig is. Maar de aannemer mag zelf nog keuzes maken, bijvoorbeeld over de afwatering van het dak. Zo geven we ze de ruimte om binnen onze kaders te zoeken naar slimme, innovatieve oplossingen om de tunnel, het park en de omgeving in te richten.”

Eind vorig jaar kreeg de Vechthoeve een nieuwe plek. Een tijdje geleden al, maar de techniek die gebruikt werd voor de verplaatsing van het huis spreek erg tot de verbeelding. In het vakblad Civiele Techiek een korte terugblik op de klus die 3 maanden duurde.

• Lees het hele artikel in het vakblad Civiele Techniek (PDF)
• Bekijk eerdere nummers van Civiele Techniek
  

Civiele Techniek is hét onafhankelijke vaktijdschrift voor civieltechnisch ingenieurs en voor iedereen die direct of indirect te maken heeft met de civieltechnische sector, van grond,- weg,- en waterbouw tot mobiliteit en verkeerskunde. Het blad is opgericht in 1945 als onderdeel van Polytechnisch Tijdschrift.

Om de A9 Gaasperdammerweg te kunnen verbreden en daar een tunnel te bouwen moeten eerst bomen en struiken worden verwijderd. In februari en maart waren dat er bijna 2500, grote en kleine bomen meegeteld. Voor elke boom die we kappen, plaatsen we een nieuwe terug in de directe omgeving. En in 2020 planten we bomen op het dak van de tunnel. Zo compenseren we de gekapte bomen.

Minder hinder voor voetgangers, fietsers en automobilisten

In februari en maart hebben we de eerste bomen gekapt, zodat we alle kabels en leidingen voor water, gas, elektriciteit en telecom kunnen verleggen. Hiervoor boren we een aantal buizen onder de A9, waarin de kabels en leidingen bij elkaar komen te liggen. Op deze manier levert het verleggen van kabels en leidingen minder hinder op voor voetgangers, fietsers en automobilisten. Ook verleggen we een warmteleiding die parallel langs de A9 ligt.

Op nog 2 momenten bomen en struiken verwijderen

Het volgende moment waarop begroeiing wordt verwijderd is eind 2014 of begin 2015. Dan maken we ruimte tussen Langbroekdreef/Maldenhof en de A9, zodat de A9 tijdelijk verlegd kan worden voor de bouw van de tunnel. Ten slotte verwijderen we eind 2015 of begin 2016 de begroeiing op de plaats waar de tunnel wordt gebouwd.

Kapvergunning

We weten nu nog niet hoeveel bomen er precies gaan verdwijnen. Voordat we bomen kappen, vragen we een kapvergunning aan. Deze wordt gepubliceerd in 2014. De omwonenden ontvangen dan meer informatie van Rijkswaterstaat en via de stadsdeelkrant. In het najaar starten we al met de aanplant van nieuwe bomen in de gebieden waar dit voorjaar bomen gekapt zijn. Op sommige locaties worden bomen verplant als dat mogelijk is.

Als dat mogelijk is, verplaatsen we bomen naar een nieuwe plek

De bouw van de Spieringbrug bij Muiden is in volle gang. Vanaf de oplevering in maart 2015 verbindt de Spieringbrug Oost en West Muiden. Tot die tijd beperken we de hinder voor watersporters en recreatieve vaart. Doorvaart over de Vecht blijft bijvoorbeeld de hele zomer mogelijk via een versmalde doorgang. Van half september tot maart 2015 is een stremming af en toe noodzakelijk. Waar moet u rekening mee houden als u over de Vecht langs Muiden vaart? Hieronder zetten we het op een rij.

Versmalde doorvaartroute tot half september 2014

Van april tot half september 2014 bouwt de aannemer de oostelijke helft van de Spieringbrug. U vaart dan door een versmalde doorvaartopening van 18,5 meter aan de westkant van de Vecht. Doordat het aquaduct in de Vecht gelijktijdig wordt gebouwd, is de doorvaart daar ook versmald.

De doorvaart van april tot september 2014 – klik voor vergroting

Incidenteel stremmingen van september 2014 tot maart 2015

De aannemer DekkerOoms bouwt van half september 2014 tot en met maart 2015 de westelijke helft van de Spieringbrug. U vaart dan door een versmalde doorvaartopening aan de oostkant en in het midden van de Vecht. Ook kunnen stremmingen voorkomen. Deze zijn bijvoorbeeld noodzakelijk om het bewegende brugdeel op zijn plaats te brengen en te testen of de brug goed werkt. Tijdens stremmingen probeert de aannemer wel steeds een kleine doorvaartopening vrij te houden (10,7 meter breed met een doorvaarthoogte van 3,6 meter). Op dit moment is het aantal stremmingen nog niet bekend. Maar volgens contract mag de aannemer de Vecht:

• maximaal 5 dagen volledig stremmen
• op werkdagen stremmen tussen 7.00 en 10.00 uur, tussen 11.00 en 12.30 uur en tussen 13.00 en 16.30 uur

Als er hinder of stremmingen plaatsvinden, informeren we u daarover via de websites van de provincie Noord-Holland, gemeente Muiden, Rijkswaterstaat en via advertenties in regionale media.

De doorvaart van september 2014 – januari 2015 – klik voor vergroting

De doorvaart van januari tot maart 2015 – klik voor vergroting

Over het Amsterdam-Rijnkanaal verrijst een nieuwe brug die de A9 met de A1 verbindt. Het is een zogeheten vrije voorbouwbrug, waarbij de brug vanaf de oever gebouwd wordt zonder pijlers in het water.

3 bruggen

De nieuwe brug vormt de verbinding tussen de A9 en de A1, waardoor verkeer sneller van en naar Schiphol kan rijden. Deze brug bestaat eigenlijk uit 3 bruggen: 1 brug voor verkeer richting Schiphol, 1 voor verkeer richting Almere en 1 voor een wisselstrook. Eind 2016 is de nieuwe brug klaar.

Vrije voorbouwbrug

Voor de bouw van deze brug is gekozen voor de vrije voorbouwmethode. Een voorbouwbrug heeft, naast de 2 steunpunten op de oever, verder geen pijlers in het water nodig. Dan wordt het scheepvaartverkeer niet gehinderd in de doorgang. Bijkomend voordeel is dat de hinder voor de scheepvaart tijdens de bouw tot een minimum wordt beperkt.

Het startpunt is een stuk brug op een pijler op iedere oever van het kanaal. Vanaf dit zogenaamde hamerstuk bouwen we vervolgens de rest van de brug. Zo groeit de brug vanaf 2 kanten stukje bij beetje, totdat de 2 brughelften midden boven het water bijeenkomen. Deze bouwmethode typeert voorbouwbruggen.

30 meter per week

6 voorbouwwagens leggen iedere week in totaal 24 tot 30 meter aan de bruggen. Deze wagens zijn een soort rijdende bekisting, waarin staal wordt gevlochten en daarna beton wordt gegoten. Is het stuk beton af, dan rijdt de voorbouwwagen door om het volgende deel te bouwen. De brug over het Amsterdam-Rijnkanaal wordt 280 meter lang, waarvan 140 meter boven het water.

Slanke brug van 19.000 ton

Het bouwwerk bestaat uit 19.000 m³ beton. Daarvan is 14.000 m³ hogesterktebeton. Dit materiaal is veel sterker dan gewoon beton. Zo is het mogelijk om een slankere brug te ontwerpen die wel sterk genoeg is om het verkeer te dragen.