In 2017 gaat een aannemer aan de slag met de verbreding van de A6 tussen Almere Havendreef en Almere Buiten Oost. Een verlaging van de A6 in de Weerwaterzone maakt daar deel van uit. Rijkswaterstaat werkt echter nu al aan de voorbereidingen en gaat in 2015 kabels en leidingen verleggen. Projectleider Matty van Leeuwen: ‘We willen zorgen dat de aannemer straks de planning kan halen.’

Niet zichtbaar, wel belangrijk

‘Van alle kabels en leidingen die raakvlakken hebben met het ontwerp Tracébesluit voor de A6 maken we een risicoafweging’, vertelt Van Leeuwen. ‘Kunnen ze gehandhaafd blijven of moeten ze verlegd worden. En past dit binnen de planning van de aannemer?’ Werkzaamheden, zoals het verleggen van kabels en leidingen, zijn erg belangrijk, maar niet het meest zichtbaar in zo’n groot project. ‘In de Weerwaterzone liggen veel kabels en leidingen in de grond. Als die verlegd moeten worden, kan dat voor de aannemer van de wegverbreding veel tijd in beslag nemen.’

Maximale ruimte voor kennis en creativiteit

Welke aannemer de verbreding van de A6 gaat uitvoeren is nu nog niet bekend, omdat het project nog moet worden aanbesteed. Wel is duidelijk dat de aannemer zal werken volgens Design, Build, Finance and Maintain (DBFM). In zo’n DBFM-contract is de opdrachtnemer verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van het project, maar ook voor de financiering én het totale onderhoud. Zo krijgt de aannemer maximale ruimte om zijn kennis en creativiteit toe te passen. ‘Wij proberen hierbij het proces van kabels en leidingen zo veel mogelijk bij de markt (aannemer) neer te leggen. De aannemer moet zijn opgelegde planning echter wel kunnen halen, waardoor wij de complexe, risicovolle verleggingen naar voren trekken in de planning. En dit als een zogenoemd “dwangpunt” meegeven in het contract’, zegt Van Leeuwen. ‘Het betekent echter wel dat we in de voorbereidingen moeten zorgen dat de aannemer nog alle kanten op kan in het ontwerp.’

Nu al zorgen dat aannemer planning haalt

Rijkswaterstaat wil er met een goede voorbereiding voor zorgen dat de aannemer straks snel kan beginnen aan de wegverbreding zelf. ‘Daardoor kan hij sneller en voordeliger werken en kunnen we ervoor zorgen dat de aannemer klaar is met de wegverbreding vóórdat de Floriade in 2022 begint. Daarom brengen we nu al in kaart welke kabels en leidingen er moeten worden verlegd en gaan we het gesprek aan met beheerders van kabels leidingen. Zoals GasUnie en Tennet, Liander, KPN en Vitens voor drinkwater, maar ook met de gemeente Almere en het wegendistrict die de vergunningen voor verleggingen moet afgeven’, zegt Van Leeuwen.

Goede afspraken maken met beheerders en aannemer

‘De leidingen die complex en duur zijn om te verleggen, willen we laten liggen, als dit technisch mogelijk is. Daar moeten we goede afspraken over maken, zodat de aannemer er straks in het ontwerp rekening mee kan houden en de leiding kan beschermen.’ Als uiteindelijk duidelijk is hoe en welke kabels en leidingen moeten worden verlegd, doet Rijkswaterstaat een schriftelijk verzoek tot aanpassing aan de beheerders van de leidingen. Van Leeuwen: ‘Dit is het startpunt voor de beheerders om hun voorbereiding te starten. De kabels en leidingen die we vooruitlopend op het werk van de aannemer verleggen, vinden naar verwachting halverwege 2015 plaats. Zodat de aannemer begin 2017 voortvarend aan de slag kan.’

Op het kaartje van het online bezoekerscentrum werden steeds meer pijltjes groen: werken die we afrondden op de A10-Oost en de A1 tussen Watergraafsmeer en Diemen. Rijkswaterstaat startte hier in januari 2012 met de verbetering van doorstroming en leefbaarheid. Op 2 juli 2014 werd dit eerste deel van het traject tussen Schiphol, Amsterdam en Almere officieel geopend. Wat hebben we gedaan op A10-Oost en de A1? Een overzicht.

A10-Oost/A1: de feiten

• Uitbreiding van de A1 tussen knooppunt Watergraafsmeer en knooppunt Diemen van 2×3 rijstroken en 2 spitsstroken naar 2×4 rijstroken met 2 vluchtstroken.
• Uitbreiding van de A10-Oost tussen knooppunt Amstel en knooppunt Watergraafsmeer van 2×3 naar 2×4 rijstroken.
• Aanleg parallelbaan tussen het knooppunt Watergraafsmeer en de aansluiting S113 (Middenweg).
• Aanleg brede vluchtstroken op het traject aansluiting Diemen – aansluiting S113 zodat bussen via de vluchtstrook een eventuele file voorbij kunnen rijden.
• Ter hoogte van de woonwijken in Amsterdam, Diemen en Duivendrecht is 12 km nieuwe en hogere geluidsschermen geplaatst.

Augustus 2012 – november 2013: Buitenring A10-Oost

Het werk begon op de buitenring A10-Oost richting Amersfoort. Hier dachten we goed na over de fasering, we wilden het drukke verkeer rond Amsterdam zo goed mogelijk laten doorrijden tijdens de werkzaamheden. De buitenring A10-Oost had 3 rijstroken, tijdens de werkzaamheden bleven dat 3 (versmalde) rijstroken. Deze werden maximaal 35 centimeter versmald, waardoor het het verkeer wel goed kon blijven doorrijden met max. 90 km/uur. Naast de nieuwe kantstreep plaatste de aannemer barrières met tijdelijke geluidsschermen erop. Daarachter werd gewerkt aan de verbreding van de weg. Zo bleef de geluidshinder voor omwonenden tijdens de werkzaamheden beperkt en ontstonden geen kijkersfiles: de werkzaamheden waren verstopt achter de tijdelijke geluidsschermen. En de aannemer bouwde nieuwe geluidsschermen, bijvoorbeeld bij Betondorp. De verbreding van de rijbanen werd goed voorbereid en de werken die daarbij hoorden werden aangepast, zoals fietsviaducten De Slinger en Spoetnikbaan en het viaduct Gooise Knoop over de Gooiseweg. De definitieve asfaltdeklaag werd aangebracht tijdens 2 weekendafsluitingen: de laatste week van augustus en de eerste week van september 2013.

Maart 2013 – april 2014: Binnenring A10-Oost

Tegelijkertijd begonnen we met het werk aan de binnenring A10-Oost richting Schiphol en Den Haag. Hier herhaalde de aannemer de indeling van de werkzaamheden, die hij had toegepast op de buitenring. Het viaduct Middenweg werd verbreed, kreeg nieuwe en hogere geluidsschermen en een nieuwe oprit richting Schiphol en Den Haag. Tijdens 2 weekendafsluitingen werd er 120.657 m² geasfalteerd, een helft in november 2013 en een helft in april 2014.

Juli 2013 – juni 2014: A1 richting Amersfoort

Op de A1 werd volgens dezelfde methode gewerkt als op de A10-Oost. Hier werden ook nieuwe en hogere geluidsschermen geplaatst, om te zorgen voor minder geluidsoverlast voor de omwonenden. De geluidsschermen op de A1 zijn bijzonder vormgegeven: in een S-vorm. Voor Diemen-Noord zijn de schermen tot 9 m hoog om ook de hoogbouwwoningen hier zoveel mogelijk te ontlasten van verkeersgeluid. De A1 richting Amersfoort werd geasfalteerd in 1 weekend in mei 2014.

September 2013 – juni 2014: A1 richting Amsterdam

Als laatste was de A1 richting Amsterdam aan de beurt. Omdat de invoeglengte van de oude oprit 1 erg kort was, werd de oprit verplaatst naar de kruising van de Diemerpolderweg met de Vlinderweg. Het viaduct Ouddiemerlaan werd aan beide zijden van de A1 verbreed om ruimte te maken voor de extra rijstrook. Half juni 2014 werd tijdens een laatste weekendafsluiting de A1 richting Amsterdam geasfalteerd en vervolgens op maandagochtend 16 juni om 05.00 uur opengesteld voor het verkeer.

Officieel geopend

Op 2 juli 2014 werd de A10-Oost/A1 officieel geopend door Jan Hendrik Dronkers, directeur-generaal van Rijkswaterstaat. Maar het werk op het traject Schiphol, Amsterdam, Almere gaat door op de A1 / A6 Diemen – Almere Havendreef, A9 Holendrecht – Diemen (Gaasperdammerweg), A6 Almere Havendreef – Almere Buiten-Oost en A9 Badhoevedorp – Holendrecht (Amstelveen).

Huh, staan er nou echt palmbomen langs de A9? Ja hoor, dat klopt. Die palmbomen zijn daar geplant om vleermuizen te helpen over te steken. Er leeft namelijk een flinke kraamkolonie dwergvleermuizen langs de A9, op zijn hoogtepunt bestaat de kolonie uit wel 600 dieren. Als deze vleermuizen naar de Bijlmerweide vliegen moeten ze de A9 oversteken. Bij tellingen bleek dat ze dit massaal doen. Ze gebruiken daarbij objecten in het landschap, zoals bomen, huizen of schuttingen. Die dienen ter oriëntatie en bieden luwte.

Vleermuizen helpen oversteken

Vleermuizen steken liever geen grote open ruimtes over. Doordat we bomen kappen voor de werkzaamheden rond de A9, verdwijnt een deel van deze objecten. Vervelend, want we willen de vleermuizenkolonie graag behouden. En daar komen de palmbomen om de hoek kijken. Deze vervangen de gekapte bomen. We kozen voor palmbomen, omdat ze een smalle stam hebben en een vrij hoge, flinke kroon. Dat helpt de vleermuizen om op dezelfde hoogte te blijven vliegen. Bij onze laatste controles in het veld bleek helaas dat de vleermuizen daar zelf anders over denken. Ze vonden een nieuwe route om de A9 over te steken. We onderzoeken nu hoe we die nieuwe route veiliger voor ze kunnen maken. En die palmbomen laten we tijdelijk nog even staan. Leuk toch, zo’n tropische boom als je tijdens deze Hollandse zomer over de snelweg zoeft.

De sloop van Pand 14 is vrijdag 27 juni begonnen. Het pand wordt gesloopt in verband met de verbreding van de A9 Gaasperdammerweg. Een moment om terug te kijken op de bijzondere geschiedenis van het pand.

De draaiende Chinees

Pand 14 wordt in de jaren 70 gebouwd. Jarenlang huisvestte het pand een Chinees restaurant. Vanwege de draaiende vloer in de eetzaal kreeg het pand in de volksmond de toepasselijke bijnaam ‘de draaiende Chinees’. In 2002 wordt het inmiddels leegstaande pand gekraakt door Staas Lucassen. Het gekraakte pand groeit onder leiding van de jonge enthousiaste ondernemer uit tot een ‘geheime’ culturele broedplaats, waar optredens en tentoonstellingen worden georganiseerd en biedt atelierruimte aan kunstenaars.

Culturele bestemming

In 2011 verwerft Rijkswaterstaat het eigendom van Pand 14. In verband met de verbreding van de A9 Gaasperdammerweg moet het pand worden gesloopt. Vanaf dit moment omhelst stadsdeel Zuidoost van gemeente Amsterdam Pand 14 en geeft Bureau Broedplaatsen het een culturele bestemming. Op 2 december 2011 wordt Pand 14 zelfs officieel geopend door de Nachtburgemeester van Amsterdam, 100% Isis. Met Staas Lucassen wordt de afspraak gemaakt dat hij het pand tot 2014 kan gebruiken.

Het allerlaatste feest

In het weekend van 31 januari 2014 wordt het allerlaatste feest in Pand 14 gegeven en op vrijdag 27 juni 2014 valt definitief het doek: de sloop van Pand 14 is begonnen.

Een grote vrachtwagen parkeert op maandag 16 juni 2014 naast openbare basisschool de Vinkenbaan in Muiderberg. 3 mannen in oranje jassen lopen de school in. Het zijn vrachtwagenchauffeur Ron Lakerveld en veiligheidscoördinatoren Hans Wiemerink en Jan Kees van Pamelen van aannemerscombinatie SAAone. Ze geven vandaag een veiligheidstraining aan de kinderen van groep 7 en 8.

Risico’s van drijfzand uitleggen

SAAone bedacht de training als gevolg van een incident met kinderen die vastzaten in drijfzand op het bouwterrein ‘Natuurlijk stonden er hekken om het bouwterrein en voldoende waarschuwingsborden’, vertelt Hans Wiemerink. ‘Zo’n situatie willen we graag voorkomen en dus leggen we vandaag uit wat de risico’s zijn. Vanochtend waren we ook al bij de Oranje Nassauschool in Muiderberg en daar kregen we enthousiaste reacties.’

Hans vertelt over de gevaren van drijfzand

‘Veilig op weg quiz’

In de klas vertelt Wiemerink niet alleen over de gevaren van drijfzand, maar ook over de dode hoek van vrachtwagens. Als de kinderen aan de slag gaan met de ‘Veilig op weg quiz’ blijkt hoe belangrijk dat is: vaak weet de helft van de kinderen het goede antwoord. Ook de docenten zijn blij met de training. ‘Sommige kinderen lopen langs het bouwterrein als ze de hond uitlaten’, vertelt juf Marion. ‘En de meeste leerlingen van groep 8 fietsen er na de zomervakantie langs op weg naar hun middelbare school. Dan is het goed als ze weten hoe ze veilig een vrachtwagen kunnen passeren.’

Signaallichten zodat je weet dat de vrachtauto achteruit gaat rijden

Zelf de dode hoek bekijken
Na de klassikale uitleg vertrekken de kinderen naar buiten. Daar staan Ron Lakerveld en Jan Kees van Pamelen klaar voor het praktijkgedeelte. Om beurten klimmen de kinderen de vrachtwagen in, zodat ze zelf de dode hoek kunnen bekijken. ‘Indrukwekkend’, vindt Tim van groep 8. ‘Al die apparatuur in de cabine. En ik wist helemaal niet dat de dode hoek zo groot is. Ik ga in het vervolg niet meer recht achter, maar rechts achter een vrachtwagen staan.’ Ook Denise van groep 7 vindt de dode hoek groter dan verwacht. ‘Net als de spiegels. Ik dacht dat het gewone autospiegels waren.’ Anouk en Daphne vullen aan: ‘De chauffeur kan met een camera zien wie er naast de vrachtwagen loopt. Dat maakt het veiliger, maar toch letten we in het vervolg beter op als we een vrachtwagen tegenkomen.’

Ron laat de leerlingen de dode hoek zien

In verband met privacy zijn de foto’s met kinderen niet geplaatst.